Türk Erişkinlerinde Ölüm ve Koroner Olaylar: TEKHARF Çalışması Kohortunun 5-yıllık Takibi

1990 yılında yürütülmüş TEKHARF taramasının ülkenin altı coğrafi bölgesinde oturan kohortunun üçte ikisini temsil eden 1644 erişkin (800 erkek ile 844 kadın) beş yıl sonunda fizik muayene ve EKG ile yeniden izlendi. Başlıca amaç toplam ve koroner kalp hastalığı (KKH) ölüm oranlarını ve yeni koroner olayları saptamaktı. Yeni koroner olay tanımına, ilk taramadan sonra geliştiği kanısına varılan fatal ve fatal olmayan miyokard infarktüsü, akut miyokard iskemisi ve yeni stabil angina ve/veya miyokard iskemisi girdi. Kırkı kadın olan toplam 96 ölüm, yılda bin erişkinde 8.9 oranını temsil etti ve beklenen sınırlar içindeydi. Bunlardan 19'u kadındı gelişen 41 KKH ölümü, bin erişkinde yılda 3.8 oranındaydı ve kadında biraz yüksek bulundu. Fatal olmayan yeni koroner olaylar, 19'u kadın, toplam 53 kişide tesbit edildi (yılda) 1000 erişkinde 4.9 oranında). Ölümcül olanlara eklenince, 28 kadın (yılda binde 5.2) ve 49 erkekte (yılda binde binde 9) yeni koroner olay gözlemlendi. Kadındaki oranlar hafif yüksek bulundu. Koroner ölümler Ege, Akdeniz ve Güneydoğu Anadolu bölge halkında düşük, Doğu Anadolu ile Karadeniz bölgelerinde yüksekti. KKH'dan ölen ve koroner olaylı kişilerde, hipertansiyon en önemli risk etmeniydi. Sigara erkeklerde, obesite kadınlarda çok sık görülüp diğer cinsiyetine az rastlanan risk faktörleriydi. Sonuç olarak, geçen yıl taranan Marmara bölgesi halkı verileri de gözönünde tutulduğunda, Türk erişkinlerinde yılda 160 bin erkek ile 120 bin kadının öldüğü, koroner kökenli ölümün yaklaşık 66.000 erkek ile 61.000 kadında meydana geldiği söylenebilir. Bunlardan 70 bininin ölümcül koroner olay olduğu varsayılıp yılda 160 bin fatal olmayan yeni koroner olay da dahil edilince, halkımızda yaklaşık olarak yılda toplam 230 bin yeni koroner olayın gerçekleştiği tahmin edilebilir.