Korunma Kılavuzu Doğrultusunda Çokmerkezli Riskyük Çalışmasının Ara Sonuçları: Hesaplanan Kardiyovasküler Olay Riski %38 Azaltılıyor

Koroner kalp hastalığı (KKH) riski yüksek ya da hastalığa yakalanmış kişilerde "Koroner Kalp Hastalığından Korunma Kılavuzu" doğrultusunda alınan önlemlerle ülkemiz koşullarında KKH riskini azaltmayı gösterme amaciyle, 26 birimin katıldığı çokmerkezli bir çalışma başlatıldı. Bu bildiride çalışmaya alınan 1930 gönüllüden ilk 3 aylık takibi sonlanan 889 ve 6 aylık uygulamayı tamamlayan 437 bireyin sonuçları sunulmaktadır. Çalışmaya girmek için bireylerin, başlangıçta Avrupa Kardiyoloji Derneği'nin KKH risk skalasına göre, önlerindeki 10 yıl içinde kardiyovasküler olay riski en az %20-40 düzeyinde olan kişilerin alınması koşulu benimsendi. Çalışmaya alınanlardan, gerek primer ve sekonder korunma kapsamına girenlerin, gerekse erkek ve kadınların sayısı rastlantı sonucu yaklaşık olarak eşitti. Laboratuvar tahlilleri her merkezin bünyesinde yapıldı. Hedef nokta olarak, Avrupa Kardiyoloji Derneği'nin KKH risk skalasına göre belli periyodlardaki risk azalmasının boyutu ele alındı ve bunun belirleyicileri incelendi. Risk kategorilerinde başlangıçla 2. ve 3. vizit arasında meydana gelen dağılım farklarının anlamlılığı Wilcoxon ve Mann-Whitney U istatistik testleriyle değerlendirildi. Ayrıca, her bireyin verilerinden Framingham risk skorları hesaplanarak, koroner riskteki ortalama azalma saptanmaya çalışıldı. Risk azalmasını belirleyen bağımsız etkenlerin varlığı, çokdeğişkenli regresyon analiziyle incelendi. Primer hedef noktası olan ortalama koroner risk yükü başlangıçta %26 iken, mutlak olarak 3 ay sonunda %7, altı ay sonunda %10 azaltıldı (p<0.001). Birçok risk etmeninde düşüşün ikinci 3 ayda sürdüğü gözlendi. Altı ay sonunda risk kategorisinde azalmanın bağımsız etkenleri olarak 1) tedaviye uyumun yüksekliği, 2) KKH yokluğu, 3) kadın cinsiyet ve 4) başlangıç HDL-kolesterol (HDL-K) düzeyinin yüksekliği belirlendi. Kardiyovasküler olay riskinde 6 ay sonunda kadınlarda erkeklerden fazla düşüş kaydedildi (p=0.002). Koroner hastalarında ikinci ve üçüncü vizitlerde %6 ve %8 risk azalması gelişirken, primer korunma kapsamında %8 (p<0.001) ve %11 (p <0.001) azalma ortaya çıktı. Sigara içenlere kıyasla, içmeyenlerde risk azalması daha belirgindi (p=0.008). Diyabet, risk indirimini kısıtlayacak bir faktör olarak belirmedi. En sık görülen risk faktörü olan hipertansiyonu olmayanlarda 6 ay sonunda sadece %5 düşen koroner risk, hipertansiyonlularda %11 düzeyinde düştü (p<0.001). Primer koruma çerçevesinde lipid düşürücü tedavi gerekmeyenlerde %9 mutlak risk azalması elde edilirken, bu tedavinin uygulandığı kişilerde %14 azalma sağlandı. Riskteki bu düşüşlere 6 ay sonunda LDL-kolesterol (LDL-K)'de %20.6 azalma, HDL-K'de %11.5 artış, sistolik kan basıncında 14 mmHg düşme eşlik ediyordu. Sigara içenlerin sadece altıda biri terketmeyi başardı. Sonuç olarak, eşit sayıda yüksek riskli erkek ve kadın bireyler ile koroner hastalarından oluşan 1000 kişinin Kılavuz doğrultusunda tedavi edilmesi sonucu, gelecek on yılda 100 kişide kardiyovasküler olayların gelişmesinin önlenebileceği yargısına varıldı.