Bir Grup Türk Erkek ve Kadınında Apolipoprotein A-II Pilot Çalışması: Düzeyler ve Koroner Kalp Hastalığı,Metabolik Sendrom, Diyabet Riski İlişkileri

Apolipoprotein AII’nin (apo AII) apo AI gibi antiaterojen özelliklere sahip olmadığı görüşü yaygındır. Ancak son yıllarda yapılan çalışmalarda KKH’da apo AII içeren yüksek dansiteli lipoprotein (HDL) alt grubunun da, sadece apo AI içeren fraksiyon gibi, azalmış olduğu saptanmıştır. Apo AII’nin lipid metabolizmasındaki önemli rolü tartışılmazdır. İnflamatuar belirteçler ve koagülasyon sistemi ile ilişkileri apo AII’nin aterogenezde rol alabileceğine işaret etmekteyse de, bu konuda fikir birliği bulunmamaktadır. Bunun yanı sıra apo AII’nin insülin direnci ve diyabet ile ilişkisi halen araştırılmaktadır. TEKHARF çalışmasının 2003 yılı takibinde Marmara ve İç Anadolu bölgelerinde yüksek riskli 194 erkek ve kadında HDL’nin miktarca ikinci apoproteini olan apo AII ilk defa ölçüldü. Apo AII’nin koroner kalp hastalığı (KKH), metabolik sendrom (MS), diyabet (DM) ve diğer risk faktörleri ile ilişkilerini araştıran bu inceleme, pilot çalışma niteliğindeydi. Çalışma grubumuzda MS %49, KKH %29.9, DM %19.6 ve bozulmuş açlık glukozu %2.1 olarak görülmekteydi. Kadınlarda MS (%65.9) erkeklere göre iki kat sıktı. Erkek (30.4±4.4 mg/dl) ve kadın (33.7±7.2 mg/d) apo AII düzeyleri arasında anlamlı fark bulunmadı. Korelasyon analizinde 26 risk parametresi içerisinde apo AII fosfolipid, apo AI, HDL-K, total kolesterol (r=0.66 ila 0.38; p=0.000), kompleman C3, trigliseridler (r=0.26 ve 0.21, p<0.01), LDL-K, beden kitle indeksi (r=0.17 ve 0.15, p<0.05) ile anlamlı, sigara kullanımı (r= -0.26, p=0.002) ve yaş (r= -0.15, p<0.05) ile ters anlamlı ilişki gösterdi. MS ile apo AII arasında sınırda anlamlı ilişki kaydedildi. Oniki değişkeni kapsayan lineer regresyon analizinde HDL-K (p<0.001) ve kompleman C3 (p=0.013) apo AII’nin yegane belirleyicileri olarak saptandı. Lojistik regresyon analizinde yaş ve cinsiyet ayarlı apo A-II KKH, MS ve diyabet açılarından anlamlı bir ilişki sergilemedi. Sağlıklı kişileri daha geniş şekilde içeren bir kitlede apo AII’nin KKH, MS ve DM açılarından incelenmesi ve prospektif olarak takip edilmesinde yarar görmekteyiz. (Türk Kardiyol Dern Arş 2004; 32: 215-222)