Koroner kolateral dolaşım

Kalpte koroner arterler arasında bulunan ve bunları birbirine bağlayan çok sayıda küçük çaplı vasküler yapıların oluşturduğu bir dolaşım ağı vardır. Koroner kolateral dolaşımın öncüsü durumundaki bu yapılar normal koroner damarları olan ya da hafif-orta derecede koroner darlığı olanlarda görülmez; çünkü, hem koroner anjiyografide görülemeyecek kadar çok küçük çaplıdırlar, hem de kan akımları çok zayıftır. Sadece otopsi incelemelerinde gözlenebilmişlerdir. Aterosklerozun yaygınlığı ve ciddiyeti kadar organların iskemiye karşı olan hassasiyetleri de önemlidir. Yeteri kadar zengin bir kolateral ağa sahip olan bir organ iskemiye karşı daha dayanıklıdır ve bu durumun görüldüğü hastalar daha az oranda semptomatiktir. İleri derece koroner darlığa bir yanıt olarak meydana gelen koroner kolateral dolaşımın gelişimi açısından aynı derecede koroner arter hastalığı varlığında bireyler arasında neden büyük farklılıklar olduğu ve hangi faktörlerin bu farklılığa yol açtığı tam olarak ortaya konamamıştır.