Hemodiyaliz kardiyovasküler hastalığı olmayan hastalarda QRS aksını değiştirebilir mi?

AMAÇ
Hemodiyaliz (HD) sırasında hacim ve elektrolit konsantrasyonlarındaki hızlı değişimlere bağlı olarak, bazı elektrokardiyografi (EKG) değişiklikleri veya aritmiler görülebilir. Bu çalışma, son dönem böbrek yetersizliği (SDBY) olan hastalarda HD sonrası elektrokardiyografik QRS aks ve diğer EKG parametreleri değişikliklerini değerlendirmeyi amaçlamaktadır.

YÖNTEMLER
Kardiyovasküler hastalığı olmayan, sinüs ritmi olan ve kronik HD tedavisi gören 46 hasta (%65 erkek, ortalama yaş 52±15 yıl) çalışmaya dahil edildi. Kan örnekleri, 12-derivasyonlu EKG ve ekokardiyogramlar HD’den hemen önce ve sonra kaydedildi. QRS aksı ve diğer elektrokardiyografik, ekokardiyografik, elektrolit parametreleri ve hacim değişiklikleri analiz edildi.

BULGULAR
Serum üre, kreatinin, potasyum ve BNP konsantrasyonları HD’den sonra anlamlı olarak azaldı ve HD’den sonra serum kalsiyum düzeyleri anlamlı olarak arttı. HD sonrası vücut ağırlığı anlamlı olarak azaldı. HD sonrası QRS süresi, PR intervali, P dalga aksıı, QRS aksıı, QT ve QTc aralığı açısından istatistiksel olarak anlamlıı değişiklik gözlenmedi. Hemodiyaliz sonrası QRS aksındaki herhangi bir değişime göre değişkenler karşılaştırıldığında, biyokimyasal değerler, HD süresi, ultrafiltrasyon hacmi, sol ventrikül ejeksiyon fraksiyonu ve diğer ekokardiyografi bulguları arasında anlamlı bir farklılık yoktu.

SONUÇ
Son dönem böbrek yetersizliği, HD karmaşık ve dinamik süreçlerdir ve bu hastalarda QRS aksındaki değişim nadiren vurgulanmaktadır. Bizim çalışmamızda, kardiyovasküler hastalığı bulunmayan hastalarda HD ile QRS aksında anlamlı bir değişiklik olmadı.