Turk Kardiyol Dern Ars. 2005; 33(2): 90-95

Kronik böbrek yetmezlikli hastalarda koroner arter lezyonlarının sıklığı, dağılımı ve risk faktörleri

Hüseyin Bozbaş¹, Mehmet Alparslan Küçük¹, Aylin Yıldırır¹, Taner Ulus¹, Halil Olcay Eldem¹, İlyas Atar¹, Alp Aydınalp¹, Bülent Özin¹, Haldun Müderrisoğlu¹
Başkent Üniversitesi Hastanesi Kardiyoloji Anabilim Dalı, Ankara

AMAÇ
Kronik böbrek yetmezliği (KBY) nedeniyle tedavi sırasında koroner anjiyografi yapılan olgularda koroner arter hastalığı (KAH) sıklığı, lezyonların dağılımı ve risk faktörleri geriye dönük olarak araştırıldı.
ÇALIŞMA PLANI
Kronik böbrek yetmezliği nedeniyle diyaliz uygulanmakta olan 112 hastaya (33 kadın, 79 erkek; ort. yaş 55.7) angina veya angina benzeri yakınmalar, iskemi bulguları veya böbrek nakli öncesi değerlendirme nedeniyle koroner anjiyografi yapıldı. Anjiyografik olarak anlamlı KAH, en az bir koroner arterde %50 veya üzerinde darlık görülmesi şeklinde tanımlandı.
BULGULAR
Seksen hastada (%71.4) KAH saptandı; 32 hastada (%28.6) koroner arterler normal bulundu. Koroner arter hastalığı görülen grupta ortalama yaş (p=0.002), erkek cinsiyet ve angina varlığı (p=0.03); lipid parametrelerinden sadece trigliserid düzeyi (p=0.02); aterosklerotik risk faktörlerinden sadece diyabetes mellitus anlamlı farklılık gösterdi (p=0.04). Bir olguda (%1.3) izole sol ana koroner darlığı, 17’sinde (%21.3) tek damar, 20’sinde (%25) iki damar, 42’sinde (%52.5) üç damar lezyonu saptandı. Dört olguda (%5) sol ana koroner, 70 olguda (%87.5) sol ön inen arter, 56 olguda (%70) sirkumfleks arter, 57 olguda (%71.3) sağ koroner arter tutulumu görüldü. Sol ventrikül sistolik ve diyastolik işlev bozuklukları KAH grubunda daha fazla görülürken, sol ventrikül ejeksiyon fraksiyonu iki grupta benzer bulundu (p>0.05). Çok değişkenli lojistik regresyon analizinde yaş (p=0.01) ve erkek cinsiyetin (p=0.02) en önemli KAH belirteçleri olduğu görüldü. Bulgular ışığında, 21 hastanın (%26.3) tıbbi izlemine; 15’inde (%18.8) perkütan koroner girişim, 44’ünde (%55) koroner arter bypas ameliyatı yapılmasına karar verildi.
SONUÇ
Kronik böbrek yetmezliği olan hastalarda KAH sık görülmekte ve lezyonlar yaygın tutulum göstermektedir. Özellikle risk faktörlerinin varlığında tedavide geç kalınmamalıdır.

Anahtar Kelimeler: Angina pektoris/komplikasyon; koroner anjiyografi; koroner arteriyoskleroz/etyoloji; koroner hastalık/etyoloji; böbrek yetmezliği, kronik/komplikasyon; renal diyaliz

---

ATIF KOPYALA