Türkiye’de metabolik sendrom sıklığı verileri: Kardiyovasküler risk faktörlerine yönelik epidemiyolojik çalışmaların sistematik derleme, meta-analiz ve meta-regresyonu

AMAÇ
Gerek gelişmiş gerekse gelişmekte olan ülkelerde metabolik sendrom sıklığı ülkeler arasında büyük değişkenlik göstermektedir. Ülkemizde son 10–15 yılda metabolik sendrom sıklığı ile ilgili önemli çalışmalar yapılmıştır. Bu yayında Türkiye genelini örnekleyen metabolik sendrom sıklığı ile ilgili çalışmaların meta-analizi yapılmıştır.

YÖNTEMLER
Son 15 yılda Türkiye’de yapılan ve metabolik sendrom sıklığı hakkında bilgi veren epidemiyolojik çalışmalar Ovid Medline, Web of Science Core Collection ve ULAKBİM veritabanlarında tarandı. Ayrıca Sağlık Bakanlığı, Türkiye İstatistik Kurumu ve ilgili meslek örgütlerinin web siteleri konu ile ilgili araştırmalar açısından incelendi. Analize alınan araştırmalar kendi geliştirdiğimiz bir yanlılık (bias) skoru ile değerlendirilerek yanlılık riski yüksek ve düşük olarak iki gruba ayrıldı. Meta-analizde rastgele etkiler modeli kullanıldı. Prevalans değerlerindeki heterojeniteyi ve zamansal değişimi değerlendirmek üzere lineer ve non-lineer meta-regresyon yapıldı.

BULGULAR
ATP III tanımına göre metabolik sendrom ile ilgili bilgi veren 4 çalışmaya (n=34893) ulaşıldı. Hem makalelerin seçiminde hem de seçilen makalelerin yanlılık açısından skorlanmasında gözlemciler arasındaki uyum mükemmel düzeyde bulundu. Rastgele etkiler modeli ile yapılan meta-analizde metabolik sendrom prevalansı tüm grupta %32.9 (%95 CI 30.2–35.6), kadınlarda %38.3 (%95 GA 35.8–40.8), erkeklerde %26.8 (%95 GA 23.4–30.3) olarak hesaplandı. Uluslararası Diyabet Federasyonu’nun tanımına göre metabolik sendrom prevalansı ile ilgili bilgi veren 2 çalışma vardı (n=8568). Bu çalışmaların meta-analizinde rastgele etkiler modelinde metabolik sendrom prevalansı tüm grupta %43.3 (%95 GA 41.9–44.7), kadınlarda %50.4 (%95 GA 49.0–51.9), erkeklerde ise %35.4 (%95 GA 32.5–38.5) bulundu.

SONUÇ
Ülkemizde metabolik sendrom sıklığı, özellikle kadınlarda çok yüksektir ve her dört erkekten birinde ve her üç kadından birinde metabolik sendrom vardır. Metabolik sendromu önlemeye yönelik çalışmalar yapılması gerekmektedir.