Aterosklerotik Kardiyovasküler Hastalığı Olan Hastalarda Lipoprotein (a) Düzeylerinin Değerlendirilmesi: Türkiye’den Tek Merkez Deneyimi

Amaç: Bu çalışma, aterosklerotik kardiyovasküler hastalığı (ASKVH) olan bireylerde rezidüel riske potansiyel bir katkıda bulunan yüksek lipoprotein (a) [Lp(a)] seviyelerinin rolünü araştırmayı amaçlamaktadır. Lp(a) seviyelerinin yaklaşık %90’ının genetik olarak belirlendiğini ve coğrafi bölgeler arasında farklılık gösterebileceğini kabul ederek, şu anda verilerin yetersiz olduğu Türk toplumu içerisinden bir grubun, Lp(a) seviyelerini değerlendirmeye odaklandık.

Yöntem: Tek merkezde, ASKVH tanısı almış ve Lp(a) ölçümü yapılmış hastaların verileri retrospektif olarak toplanmıştır.

Bulgular: Toplam ardışık 1193 hastanın Lp(a) ölçümleri analiz edilmiştir. Ortalama Lp(a) düzeyi 28,2 mg/dL idi (medyan 16 mg/dL; 25.-75. persantil 7 mg/dL ve 39 mg/dL). En yüksek Lp(a) düzeyi 326 mg/dL idi. Tüm vakaların %18,7’sinde Lp(a) düzeyi ≥ 50 mg/dL, %10,8’inde Lp(a) düzeyi ≥70 mg/dL ve %5,8’inde Lp(a) düzeyi ≥ 90 mg/dL idi. Ortalama düşük yoğunluklu lipoprotein kolesterol (LDL-K) ve toplam kolesterol (TK) düzeyleri sırasıyla 132 ± 47 mg/dL ve 212 ± 54 mg/dL idi. Kadınlarda Lp(a) düzeyi daha yüksek saptandı. Ayrıca, Lp(a) düzeyleri ≥ 90 mg/dL olan kadınların oranı erkeklerden daha yüksekti (%11,4’e karşı %1,4; P < 0,01). Lp(a) seviyeleri ile TK (r = 0,075, P = 0,01) ve LDL-K (r = 0,106, P < 0,01) arasında ılımlı ancak anlamlı bir korelasyon vardı.

Sonuç: Bu çalışma, ASCVD hastaları arasında Lp(a) konsantrasyonlarının kadınlarda ve statin kullananlarda daha yüksek olduğunu ve Lp(a) seviyesi ile TC ve LDL-C arasında zayıf ancak anlamlı bir korelasyon olduğunu ortaya koymuştur.

Anahtar Kelimeler: Aterosklerotik kardiyovasküler hastalığı, lipoprotein (a), Türk popülasyonu