Erişkinlerimizin Yarısında Bulunan Dislipidemi ve Metabolik Sendromun Özellikleri ve Kombine Hiperlipidemi ile İlişkisi: Aynı Zamanda Plazma Trigliserid Düzeyi Üst Sınırı Konusunda Bir Katkı

Halkımızda koroner hastalığı ve koroner kökenli ölümleri en iyi öngördüren iki riskfaktöründen biri olan total/HDL kolesterol (TK/HDL-K) oranınlll yüksekliğini ifade eden dislipidenıi ile metabolik sendromun (MS) Siklığıni, niteliklerini ve etkilerini araştirmak ve de /ipoprotein bozukluğu türleri açlSindan toplumumuzun yap1s1n.ı öğrenmek amaciyle, TEKHARF çalişmasının 2000 yılmda muayene edilen kohortu incelendi. MS için TKIHDL-K oranımn erkeklerde >5.0, kadmlarda >4.5, bel çevresinin erkeklerde ?.94, kadmlarda ?.80 cm, sisto/ik kan basınctnln ?.130 mmHg olmas1 ve diyabet ya da glukoz intolerans varlığı önkoşuldu. Dislipidemi sadece TKIHDL-K oranının erkeklerde >5.0, kadınlarda >4.5 olmas1 ve MS'un tüm kriterlerinin birarada bulunmaması olarak tammlandı. Normo/ ipidemi için TKIHDL-K oranımn erkeklerde -:0 .0, kadınlarda 54.5 olma kriteri alındı. HDL-K düşüklüğünün ( <35 mg/d/) izole olarak nitelenmesi, trigliseridlerin (<140 mgldl veya) <100 mg/di olması koşulunu içerdi. Kombine hiperlipidemi serumda >130 mgldl LDL-K ile birlikte trigliseridlerin > 100 mg ldl oluşu şeklinde tanım/ andı. Otuz yaş ve üzerindeki 2414 kişilik kohOJ·tta MS ve dislipidemi gruplan, toplamm, erkeklerde sırasiyle %1.8 ve %53, kadınlarda %4.6 ve o/o38'ini oluşturdu. Normo/ipidemili yetişkinler toplanı kohortun sadece yarısı kadardı. Tek başına dislipidenıi tamsuun belirgin bir metabolik kusuni temsil ettiği, normallerden birçok önemli risk faktör kümelennıesi açlSindan hemen ayrı bir kategoriye soktuğu anlaşıld1: bu grupta ortalama olarak obezitenin 2 kgfm2 , eliyasto/ik basıncın 3 mmHg, trigliseridlerin de 89 mg/d/ yükseldiği, apo Allapo B oranının tersine dönüp apo B'nin apo Al değerini 35 mg/di kadar daha aşt1ğ1, erkeklerde fibrinojenin de artt1ğı görüldü. MS basit dislipidenıiden trigliseridlerin, beden kitle indeksi ve diyastolik basıncın daha da yükselmesiyle farklılaşu, ama TKIHDL-Koram benw·di. Izole HDL-K düşüklüğü erkeklerin o/o10'unda, kadınların o/o2,4'ünde saptandı; buna karşılık HDL-K düşüklüğünün bunu sergileyen her 10 kişiden 8'inde trigliseridlerde yükselmeyle birlikte gittiği, sekonder bir olgu olduğu gözlem/endi. HDL-K değerlerinin 100 nıg!dl'l1k plazma trigliserid sınırından itibaren değiştiği gösterilerek, bu değerin halkımız için bundan böyle normal üst sımr olarak alınması öneri/di. Çalışmada halkımızın en önemli lipoprotein bozukluğu olarak saptanan kombine hiper/ipideminin 30 yaş ve üzeri nüfusla 5,5 milyon kişide bulunduğu, 700 bin koroner hastasında altta yatan neden olup KKH riskini normo/ipidemili/ ere k1yasla yaştan bağ1 ms1z biçimde 1.56 kat yükselttiği anlaş1ldı. Dislipidenıili bireylerin, metabolik sendromun inkomplet bir formunu temsil eden bir metabolik kusuru yansıtt1ğ 1 , ama KKH riskini metabolik sendromun 2 kat arttırmasına karşılık, dislipideminin yü kse/tmediğ i sonucuna varıldı. Dislipidemili Baliltiarın genelde yüksek LDL-K düzeyi bamıdırdık/an bilinmekteyse de, halkımizda aterojen dislipideminin hakim o lduğu yarglSI/W vanldı.