Sigara İçiminde Koroner Ölüm Riski Boyutu ve Türk Erkeklerinde Basiret, Kadınlarında Olumsuz Gidiş: TEKHARF Çalışması Kohortunun 5 Yıl İzlenmesi

Ülkemizin 7 coğrafi bölgesinde 1990 yılında yürütülmüş TEKHARF Çalışması kohortundan yaşayan 1102 kadın ile 1058 erkek 5 yıl sonra sigara içme alışkanlığı açısından izlendi. Sorgulamada her iki taramada aynı sınıflamaya uyuldu: hiç içmemişler ve içip bırakmışları saptamanın yanısıra, günde 1-10, 11-20 ve 20'den fazla sigara içme kademeleri belirlendi. Ortanca yaşın 1995 yılında kadında 44, erkekte 45 olduğu kohortta, beş yıl yaşlanmanın bin erişkinde 31 erkek veya 34 kadında sigarayı bir kademe azalttırması öngörüldü. Gerçek erkekler genelinde 1000 erkekten 73'ü sigara içmeyi 1.7'şer kademe azaltmıştı ki bu, yaşlanmadan soyutlanınca, 1000 Türk erkeğinden 36'sının beş yılda sigarayı ikişer kademe azalttığını (günde 1 pakete kadar içenin bıraktığını) ifade eder. Ancak bu eğilim 34 yaşını aşkın erkekler için geçerli olup 25-34 yaş grubunda 1000 erkekten 67'si bir kademe daha fazla içmekteydi. Bölgeler arasında da trend farklılığı gözlendi. Akdeniz, Ege, Marmara ve İç Anadolu erkekleri daha az sigara içme eğiliminde iken, Karadeniz bölgesi erkekleri aynı sigara düzeyini tutturdular; Güneydoğu ve Doğu Anadolu erkeklerinde tersine eğilime rastlandı. Kadınlar geneline gelince, bin kadından 43'ü 1.32'şer kademe sigara içmeğe yeni başlamıştı ki bundan, 5-yıl yaşlanmadan arındırılınca, bin Türk kadınından 64'ünün son beş yılda sigarayı 1.5 kademe arttırdığı anlaşılır. Bu eğilim 74 yaşına kadar tüm yaş grupları için geçerli olmakla birlikte, özellikle 25-24 yaş grubunda çok daha belirgindi. Artma trendi tüm coğrafi bölgelerde izlendiyse de, Akdeniz ve Ege bölgesi kadınlarında az iken, Doğu ve Güneydoğu Anadolu ile özellikle Karadeniz bölgesi kadınlarında çok belirgindi. Sonuç olarak, 1990 ile 1995 yılları arasında Türk erişkinleri içinde sigara içen 8.8 milyon erkekten 660 bini sigara içmeyi iki kademe azaltırken, sigara tiryakisi 2.7 milyon kadına ilaveten, 900 binden fazla kadının günde 1.5 kademe (yarım paketten fazla) sigara içmeğe başladığı ve böylece erişkinlerde toplam sigara tüketiminin aynı kaldığı tahmin edilebilir. 1990'da taramaya katılırken hiç sigara içmemiş 40 yaş ve üzerindeki 575 erkek ve kadından 18'i (% 3.1'i) müteakip 5 yıl içinde koroner nedenle ölürken, sigara içen ve içip bırakmış aynı yaştaki erişkinlerde bu oran % 5.6 (34/603) ile iki kata yakındı (nisbi RR 1.8, p<0.04).