Turk Kardiyol Dern Ars. 2005; 33(4): 195-203

Halkımızda abdominal obezitede risk faktörü kümelenmeleri ve demografik dağılımı

Altan Onat¹, Hüseyin Uyarel², Ahmet Karabulut², Sinan Albayrak³, Yüksel Doğan⁴, Günay Can⁵, Gülay Hergenç⁶, Vedat Sansoy7^7
1Türk Kardiyoloji Derneği
²Dr. Siyami Ersek Kalp-Damar Cerrahisi Merkezi, İstanbul
³Abant İzzet Baysal Üniversitesi Düzce Tıp Fakültesi, Düzce
⁴Bakırköy Devlet Hastanesi Kardiyoloji Bölümü, İstanbul
⁵İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı, İstanbul
⁶Yıldız Teknik Üniversitesi Biyoloji Bölümü, İstanbul
⁷İstanbul Üniversitesi Kardiyoloji Enstitüsü

AMAÇ
Türk erişkinlerinde abdominal obezitenin yaş gruplarına ve coğrafi bölgelerimize göre dağılımı; abdominal obezitenin yüksek total ve düşük HDL kolesterol düzeyleri, sigara içimi, hipertansiyon ve diyabet gibi başlıca risk faktörleriyle kümelenme sıklığı ve tipleri araştırıldı.
ÇALIŞMA PLANI
Çalışmaya, Türk Erişkinlerinde Kalp Hastalığı ve Risk Faktörleri (TEKHARF) çalışmasının son üç taramasında bel çevresi ölçülmüş olan 3267 kişi (1607 erkek, 1660 kadın; ort. yaş 52±12) alındı. Kardioyovasküler hastalık tanısı anamnezde angina varlığı, istirahat elektrokardiyografisinin Minnesota kodlamasına ve inme öyküsüne dayanılarak kondu. NCEP ATP III tarafından metabolik sendrom çerçevesinde önerilen bel çevresi ölçütlerine ve hipertansiyon tanımına uyuldu.
BULGULAR
Elli yaş ve üzerindeki her dört erkekten biri, her dört kadından üçü abdominal obeziteli bulundu. Abdominal obezite prevalansı bölgelerimize göre büyük farklılıklar sergilemedi. Abdominal obezitelilerde 3-5 risk faktörünün birlikteliği diğer kümelenmelere göre daha fazlaydı (p<0.001). İncelenen altı risk faktörü de kadında abdominal obeziteyle anlamlı bağımsız ilişki gösterirken, erkekte yalnız sigara, HDL-kolesterol düşüklüğü ve hipertansiyon bağımsız ilişki sergiledi. Erkeklerden farklı olarak, kadınlarda diyabet abdominal obeziteye üç kattan fazla eşlik etmekte ve bu ikisi hiperkolesterolemi ile anlamlı derecede fazla kümeleşmekteydi. Abdominal obezite, kadında koroner kalp hastalığı olasılığını diğer beş risk faktörü aracılığıyla belirlerken, erkekte anılan etmenlerin dışında bağımsız bir belirleyici niteliğine sahipti.
SONUÇ
Batıda türetilmiş ölçütler kullanıldığında, abdominal obezite Türk kadınında erkeğe kıyasla üç kat daha sık görülmektedir. Cinsiyete özgü önemli bir farkı açığa vuran abdominal obezite-diyabet-hiperkolesterolemi kombinasyonu Türk kadınındaki yüksek koroner kalp hastalığı riskine muhtemelen katkıda bulunmaktadır. Buna benzer bir çalışmanın Türk erkeği için daha önce önerdiğimiz ?96 cm ölçütüyle tekrarlanmasında yarar vardır

Anahtar Kelimeler: Karın; koroner hastalık; diyabetes mellitus; kadın; hiperkolesterolemi; hipertansiyon; lipoprotein, HDL kolesterol; obezite; risk faktörü

---

ATIF KOPYALA