Sigara İçenlerde ve İçmeyenlerde Nitrik Oksit Seviyeleri

Kardiyovasküler sistem kesintisiz tek katlı endotel hücreleri ile döşelidir. Endotel hücreleri devamlı olarak nitrik oksit (NO) salgılayarak hem vasküler tonusu ve kan basıncını düzenler hem de trombosit adezyonunu ve agregasyonunu baskılar. Ayrıca NO'in damar düz kas hücrelerinin çoğalmasını ve göçünü de baskıladığı saptanmıştır. Sigara içilmesi endotel hücrelerinde fonksiyon bozukluğuna neden olarak NO aktivitesinde azalmaya yol açmaktadır. Bu çalışma kronik sigara içiminin plazma NO düzeyi ve trombosit adezyonu ve agregasyonuna etkisini araştırmak amacı ile yapıldı. Çalışmaya herhangi bir sağlık problemi olmayan, son bir hafta içinde hiçbir ilaç almayan ve 24-47 yaşlarında 101 gönüllü erkek olgu alındı. Olgular üç gruba ayrıldı. Grup I: Ağır (>20 adet/gün) sigara içenler (n: 40). Grup II: Hafif (<20 adet/gün) sigara içenler (n: 38). Grup III: Sigara içmeyen ve sigara dumanına maruz kalmayanlar (n: 23). Olgulardan 24 saatlik sigarasız dönemi ve 12 saatlik açlık periyodunu takiben alınan venöz kanda NO düzeyi, trombosit agregasyonu ve trombosit adezivitesi ölçüldü. Serum NO konsantrasyonu grup I'de: 12.05 ± 2.83 µM, grup II'de: 13.98 ± 2.52 µM ve grup III'de: 18.69 ± 9.91 µM olarak saptandı. Grup I ve II'de NO konsantrasyonu grup III'e göre anlamlı derecede azalmıştı (sırasıyla p<0.001, p<0.01). Ayrıca grup I'deki NO konsantrasyonu grup II'dekine göre de anlamlı derecede azalmış olarak bulundu (p<0.05). Trombosit adezivitesi ve trombosit agregasyonu açısından gruplar arasında hafif farklar olmasına rağmen istatistiksel açıdan anlamlı değildi (p>0.05). Sonuç olarak sigara içen sağlıklı bireylerde NO düzeyinin azaldığı ve bu azalmanın içilen günlük sigara sayısı ile artış gösterdiği; fakat trombosit agregasyonu ve adezivitesinde ise in vitro şartlarda anlamlı değişiklik olmadığı kanaatine varılmıştır.